Markaziy Osiyoda Islom

Markaziy Osiyo musulmonlari

Buxorodagi madrasa
Umumiy aholisi
tax.  66 million[1][2] (90.6%)
Dinlari
Sunniylik
Tillari
Liturgik Klassik arab[3] Umumiy Ba'zi Turkiy tillar, Tojik (Fors) va Arabcha (Muqaddas)

Mamlakatlar boʻyicha musulmonlar foizi[4][5][6][7][8][9]
Mamlakat			Foiz
Tojikiston			98%
Turkmaniston			96.1%
Oʻzbekiston			96.5%
Qirgʻiziston			90.6%
Qozogʻiston			72%

Markaziy Osiyoda islom dini islom tarixining boshidan beri mavjud. Islomning sunniylik tarmogʻi Markaziy Osiyoda eng koʻp eʼtiqod qilinadigan din hisoblanadi. Pomir platosi va gʻarbiy Tyan-Shan togʻlarida (deyarli faqat ismoiliylar) imomiylik va ismoiliylik mazhabidagi shialik hukmron boʻlib, Samarqanddan Buxorogacha boʻlgan Zarafshon daryosi vodiysida (deyarli faqat imomiylar) koʻp sonli aholi boʻlgan^[10]. Islom dini Oʻrta Osiyoga 8-asr boshlarida musulmonlarning mintaqani bosib olishi doirasida kirib kelgan. Koʻplab taniqli islom olimlari va faylasuflari Oʻrta Osiyodan chiqqan va bir qancha yirik musulmon imperiyalari, jumladan Temuriylar va Mugʻullar imperiyasi ham Oʻrta Osiyoda vujudga kelgan. 20-asrda Sovet Ittifoqi Markaziy Osiyoda Sovet Ittifoqi va Shinjonda Xitoy Xalq Respublikasi tomonidan diniy amaliyotga qattiq cheklovlar kiritildi.

1. ↑ Rowland, Richard H.. "CENTRAL ASIA ii. Demography" (en). Encyclopaedia Iranica. 2. 161–164 b. http://www.iranicaonline.org/articles/central-asia-ii. <!--->
2. ↑ „The Global Religious Landscape“. Pew (2012-yil dekabr). 2015-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
3. ↑ Al-Jallad, Ahmad (30 May 2011). "Polygenesis in the Arabic Dialects". Encyclopedia of Arabic Language and Linguistics. BRILL. doi:10.1163/1570-6699_eall_EALL_SIM_000030. ISBN 9789004177024. http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopedia-of-arabic-language-and-linguistics/polygenesis-in-the-arabic-dialects-EALL_SIM_000030?s.num=1&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopedia-of-arabic-language-and-linguistics&s.q=neo-arabic. 
4. ↑ „The results of the national population census in 2009“. Agency of Statistics of the Republic of Kazakhstan (2010-yil 12-noyabr). 2011-yil 22-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 21-yanvar.
5. ↑ „Tajikistan“. U.S. Department of State. Qaraldi: 2015-yil 14-fevral.
6. ↑ „Kyrgyzstan“ (en). Pew-Templeton Global Religious Futures Project (2010). 2018-yil 22-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 1-avgust.
7. ↑ Trilling, David. „Tajikistan debates ban on Arabic names as part of crackdown on Islam“ (en-GB). The Guardian (2015-yil 8-may). Qaraldi: 2017-yil 25-may.
8. ↑ Trilling, David. „Islam in Uzbekistan“ (en-GB). CIA. Qaraldi: 2018-yil 27-mart.
9. ↑ „Religion in Turkmenistan“. Facts and Details. Qaraldi: 2019-yil 27-mart.
10. ↑ Naumkin, 38.